Nikel zengini Endonezya, Musk gibi elektrikli araç tutkunu

Sadece üç yılda Endonezya, Hyundai Motor, LG Group ve Foxconn gibi üreticilerle ülkede batarya ve elektrikli araç üretimi için değeri 15 milyar doları aşan bir düzineden fazla anlaşma imzaladı.

Sırada dünyanın en değerli otomobil üreticisi olan dev Tesla Inc. var. Başkan Joko Widodo, CEO Elon Musk'ı genişleyen Güneydoğu Asya takımadalarında elektrikli araçlar veya bataryalar üretmeye ikna etmek için çaba harcıyor.

Halk arasında Jokowi olarak bilinen başkan geçen hafta bir röportajda "Bu endüstrinin hızla büyüyeceğinden çok eminim, çok hızlı büyüyecek." Demiştir.

ABD Jeolojik İncelemesine göre, Endonezya'nın kanıtlanmış nikel içeriğine sahip toplam 21 milyon ton rezervi vardır. Bu miktar, dünya rezervlerinin neredeyse dörtte biridir.

Uluslararası Nikel Çalışma Grubuna göre, ülkede geçen yıl Ocak-Kasım aylarında 1,4 milyon ton nikel çıkarılmıştır. Bu miktar, aynı dönemde 290.000 ton madencilik yapan ve 2018'de Endonezya'nın 606.000 tonluk üretiminin iki katından daha fazlasını geride bırakan Filipinler'in ikinci en büyük üretici Filipinler'in fazlasıyla önündedir.

Jokowi, 2020'de nikel cevheri ihracatını yasaklamıştır, ancak daha yüksek değerde nikel ürünlerinin ihracatına izin vererek şirketleri yerel işlemeye ve üretmeye zorlamıştır.

Endonezya'nın işlenmiş nikel ihracatı, 2015'teki yaklaşık 1 milyar dolardan 2022'de 30 milyar doların üzerine çıkmıştır.

Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, elektrikli araçlara olan talep arttıkça Endonezya'nın 2021 ile 2025 arasındaki global nikel üretim artışının yarısını oluşturması beklenmektedir. Her araçta en fazla 40 kg nikel kullanır.

Metal danışmanlık şirketi CRU' nun baş danışmanı Victor Chin, "Endonezya hükümeti, elektrikli araç fabrikalarına hizmet vermek için tam değer zinciri inşa etmektedir." dedi.

Bu yüzden Tesla'nın hem giga-fabrika hem de araba üretimi için Endonezya'yı düşünmesi mantıklıdır." demiştir.

Musk'ın hedefi, 2030'da 20 milyon elektrikli araç satmaktır. Bu rakam, Tesla'nın 2022'de sattığı 1,3 milyon araca kıyasla 15 kattan fazla bir artıştır. Ortalama her 12 ayda bir olmak üzere yedi veya sekiz tane daha "giga-fabrika" (büyük ölçekte elektrikli araba bataryası üreten tesisler) inşa etmesi gerekecektir.

Endonezya'nın da benzer şekilde iddialı hedefleri vardır. Jokowi, röportajda, ülkenin elektrikli araç ekosistemini başarıyla kurmayı başarması halinde nikel ihracatının yaklaşık 1 milyar dolarlık ihracat yasağı öncesi seviyelerinden 200 kat artabileceğini söylemiştir. Brezilyalı maden şirketi Vale, elektrikli araçlara yönelik bataryalara olan yüksek talep nedeniyle 2022 seviyelerine göre 2030 yılına kadar nikel talebinde %44'lük artış öngörmüştür.

Jokowi, ihracat büyümesi için zaman çizelgesi vermemiştir. Ancak, Endonezya'nın 2027 yılına kadar elektrikli araç bataryaları için entegre tedarik zinciri kurmayı hedeflediğini söylemiştir.

Diğer hamlelerde Endonezya, her ikisi de elektrikli araç üretiminde kullanılan bakır cevheri ve boksit ihracatını da Haziran ayında yasaklayacaktır.

Kişisel pay

Nikel ihracat yasağına Avrupa Birliği tarafından Dünya Ticaret Örgütü'nde itiraz edilmiştir. DTÖ, AB'nin lehine karar vermiştir, ancak Endonezya temyiz başvurusunda bulunmuştur.

Ancak, Endonezya'nın başarısı, Filipinler'in madencileri işlemeye yatırım yapmaya teşvik etmek için nikel cevheri ihracatını vergilendirmeyi planlamasıyla, diğer ülkeleri de onun adımlarını taklit etmeye sevk etmiştir.

Endonezya'da endüstrinin gelişimi, Jokowi için gözde bir projedir. Musk'ı Endonezya'ya yatırım yapmaya ikna etmeyi kendine görev edinmiştir ve Tesla şefi ile iki kez görüşmüştür.

Geçen hafta Jokowi, Tesla'ya ülkeye yatırım yapması için nikel madenciliği imtiyazı ve vergi indirimi bile teklif ettiğini ve anlaşmanın sonuçlandırılacağından emin olduğunu söylemiştir.

Tesla, ek üretim merkezleri ararken, Endonezya'daki herhangi bir şirket planı hakkında yorum yapmamıştır. Güney Kore, Kanada ve Meksika da otomobil üreticisini ikna etmeye çalışmaktadır.

Bir hükümet yetkilisi, şirketin Endonezya'daki şirketlerle yaklaşık 5 milyar dolar değerinde nikel tedarik sözleşmeleri imzaladığını söylemiştir.

Potansiyel yatırımcılar için endişe kaynağı, nikel madenciliği endüstrisinin çevresel etkisi ve Endonezya'nın elektrik üretimi için kömür kullanmasıdır.

Nikeli elektrikli araç bataryaları için uygun hale getirme süreci yüksek karbon ayak izine sahiptir ve çevrecilerin okyanusa atılabileceğinden korktuğu atık üretir.

Analistler, yine de global otomobil üreticilerinin sınırlı alternatifler ve artan talep nedeniyle Endonezya'da yatırım yaptığını veya kaynak kullandığını söylemektedir.

ANZ'den Soni Kumari, “Endonezya dışında yeterli nikel kapasitesi artışı yoktur. Endonezya nikel üretiminin payı son dört yılda %20'nin altından yaklaşık %50'ye çıkmıştır.” dedi.

Kumari, sürdürülebilirlik konusunda daha bilinçli olan gelişmiş pazarlardan alıcıların bile Endonezya'dan satın almak zorunda kalacağını söylemiştir.

"Batarya tipi nikel talebi artmaya devam ederken, batarya ve otomobil şirketleri, gelecekteki büyümenin çoğu Endonezya'da gerçekleşeceğinden sadece 'Endonezya nikelinin yeterince yeşil olmadığı' eleştirisini görmezden gelemez." demiştir.