Krizopraz, krizofraz veya krizopras, az miktarda nikel içeren bir kalsedon (silikanın kriptokristalin bir formu) değerli taş çeşididir. Rengi normalde elma yeşilidir, ancak koyu yeşile kadar değişir. Krisoprazın daha koyu çeşitleri prase olarak da adlandırılır. (Bununla birlikte, prase terimi klorit içeren kuvarsı tanımlamak için de kullanılır ve bir dereceye kadar kesin olarak tanımlanmış bir mineral çeşidinden ziyade bir renk tanımlayıcısıdır).
Krizopraz kriptokristalindir, yani normal büyütme altında farklı parçacıklar olarak görülemeyecek kadar ince kristallerden oluşur. Bu özelliği onu kaya kristali, ametist, sitrin ve diğer kristal kuvars çeşitlerinden ayırır. Kriptokristalin silika ailesinin diğer üyeleri arasında akik, carnelian ve oniks bulunur. Şeffaf olmayan birçok silika mineralinin aksine, krizoprazın arzu edilir olmasını sağlayan şey herhangi bir işaret deseninden ziyade rengidir. Krisopraz kelimesi Yunanca "altın" anlamına gelen χρυσός chrysos ve "yeşil" anlamına gelen πράσινον prasinon kelimelerinden gelmektedir.
Yeşil rengini kromun varlığına borçlu olan zümrütten farklı olarak, krizoprazın rengi çok küçük kalıntılar şeklinde eser miktarda nikel bileşiklerinden kaynaklanmaktadır. Nikelin kerolit veya pimelit gibi farklı silikatlar şeklinde oluştuğu bildirilmektedir (daha önce bildirildiği gibi NiO minerali, bunsenit değil). Krizopraz, nikel içeren serpantinitlerin veya diğer ultramafik ofiyolitik kayaçların derin ayrışması veya lateritleşmesinden kaynaklanır. Avustralya yataklarında krizopraz, bir demir ve silika başlığının altındaki manyezit bakımından zengin saprolitte kahverengi götit ve diğer demir oksitlerle birlikte damarlar ve nodüller halinde oluşur.
Tüm kalsedon formlarında olduğu gibi, krizopraz Mohs sertlik ölçeğinde 6 ila 7 sertliğe ve çakmaktaşı gibi konkoidal bir kırılmaya sahiptir.
